Асновы бяспекі жыццядзейнасці

Малапраходныя балоты перасыхаюць ў летні перыяд, і тады па іх можна перамяшчацца на аўтамабілі. Такія балоты пакрытыя густой травой. Цяжкапраходныя і непраходныя балоты пакрытыя мохам.

Самым небяспечным месцам на балоце з'яўляецца дрыгва, або багна, - зарослы вадаём, паверхня якога пакрыта мохам і яркай зялёнай травой. Дрыгва надзвычай небяспечная, яна засмоктвае чалавека на дно.

Калі вы мяркуеце, што перад вамі твань, абыдзеце гэты ўчастак шляху.

Перамяшчацца па балоцістай мясцовасці трэба групамі. Абавязкова прадумайце маршрут загадзя і абярыце найбольш бяспечную дарогу. Перш чым перамяшчацца па забалочанай мясцовасці, узбройцеся моцным доўгім шастом. З яго дапамогай прамацвайцедарогу і ўтрымлівайце раўнавагу. Пакідайце на дарозе арыенціры. Ісці ў групе трэба адзін за адным, захоўваючы дыстанцыю 5-7 метраў.

Перш чым адправіцца ў дарогу, абавязкова запраўце штаны ў боты, каб не чапляцца за перашкоды.

Ісці трэба павольна, не робячы ніякіх рэзкіх рухаў і абапіраючыся на ўсю ступню. Бяспечны шлях праходзіць побач з купінамі, кустамі і дрэвамі. Пад імі, як правіла, знаходзіцца цвёрды грунт, які не дазволіць вам праваліцца.

Ні ў якім разе не пераскоквайце з купіны на купіну!

Участкі вады, а таксама ямы з балотнай вадой, якія могуць сустрэцца на вашым шляху, трэба абавязкова абыходзіць.

Для страхоўкі шост павінен знаходзіцца ў гарызантальным становішчы. Калі, нягледзячы на ​​ўсе засцярогі, хто-небудзь з групы праваліўся ў багну, аказвайце яму дапамогу хутка, але асцярожна. Побач з чалавекам, які праваліўся,  пакладзіце некалькі жэрдак і тоўстых галінак. Перасоўваючыся паўзком, падбярыцеся да чалавека, які праваліўся, і дапамажыце выбрацца.

Калі вы пайшлі праз балота ў адзіночку і патрапілі ў дрыгву, не паддавайцеся паніцы. Ні ў якім разе не рабіце рэзкіх рухаў: гэта прывядзе толькі да таго, што вы мацней пачнеце акунуцца ў бездань. Хутка падцягніце шост да сябе і ляжце на яго грудзьмі. Скіньце ўсе цяжкія рэчы. Гучна клічце на дапамогу.

Самае небяспечнае ў навальніцу - знаходзіцца побач з металічнымі агароджамі, на назіральных вежах і паляўнічых вышках.

У час навальніцы ні ў якім разе не дакранайцеся да любых металічных прадметаў і не кладзіцеся на зямлю!

Пры першых прыкметах блізкай навальніцы паспрабуйце схавацца ў машыне або ў любой схованцы:  будане, хаце, будынку з маланкаадводам.

Калі такой магчымасці ў вас няма і вы вымушаныя заставацца на адкрытай мясцовасці, хавайцеся ў канаве ці лагчыне, скрыжаваўшы ногі. Калі вы знаходзіцеся ў групе людзей, сядзьце на кукішкі і не датыкайцеся ні да кога. Пазбаўцеся ад любых металічных прадметаў: перакладзеце іх у заплечнік і адсуньце яго ў бок.

Калі перад пачаткам навальніцы вы слухалі радыёперадачу, выключыце радыёпрыёмнік і прыбярыце антэну.

Не размаўляйце па мабільным тэлефоне падчас навальніцы!

Калі навальніца заспела вас у лесе, пазбягайце асобна стаячых і вельмі высокіх дрэў. Лепш за ўсё хавацца ў кустах ці пад невысокімі бярозамі і клёнамі. Хвоя, таполя, елка і дуб - "любімыя" дрэвы маланак.

Калі навальніца заспела вас у час купання ў натуральным вадаёме - возеры, рацэ, моры, - неадкладна выйдзіце на сушу, бо вада з'яўляецца добрым правадніком электрычнага току.

Калі навальніца заспела вас падчас заняткаў тэхнічнымі відамі спорту, неадкладна спыніце іх! Нельга катацца на веласіпедзе або матацыкле!

Першая і самая важная ўмова - умець плаваць! Абавязкова папрасіце бацькоў або іншых дарослых, каб яны навучылі вас плаваць. Чалавек, які ўмее плаваць, упэўнена адчувае сябе ў вадзе і можа дазволіць сабе не знаходзіццакаля берага, а знаходзіцца ад яго на даволі значнай адлегласці. Прыемней за ўсё плаваць у натуральных водных басейнах, на берагах якіх абсталяваны добрыя пляжы.

Перш чым увайсці ў ваду, абавязкова пераканайцеся ў тым, што яна чыстая. Не купайцеся ў бруднай вадзе!

Выпадкова наглытаўшыся такой вады, вы можаце атрымаць моцнае пашкоджанне здароўя. Калі вы не можаце вызначыць чысціню вадаёма самі, спытайце аб гэтым бацькоў або мясцовых жыхароў.

Ніколі не купайцеся ў невядомых вадаёмах, а таксама ў вадаёмах, пакрытых цінай і раскай! Пры выбары месца для купання не забывайце правяраць дно!

Пераканайцеся ў тым, што на дне вадаёма няма вострых камянёў і галінак альбо жалезных дубцоў. Асцярожна вызначце глыбіню вадаёма ў тым месцы, дзе збіраецеся купацца. Бывае, што дробнае месца раптам змяняецца глыбокім, і вы, нечакана страціўшы апору, можаце пачаць панікаваць.

Калі вы дрэнна плаваеце, ніколі не купайцеся ў адзіночку. Не заходзьце ў ваду глыбей, чым па пояс. Выкарыстоўвайце надзіманыя матрацы, каб утрымацца на вадзе, але памятайце, што плаваць на матрацы небяспечна. Папрасіце бацькоў або іншых дарослых паназіраць за вамі, пакуль вы будзеце плаваць на ім.

Не купайцеся ў вадаёмах з моцным цячэннем: вас можа аднесці на значную адлегласць ад сушы. Не плывіце супраць плыні. Гэта адбярэ ў вас занадта шмат сіл. Плывіце па плыні, паступова набліжаючыся да берага.

Адпраўляючыся купацца ў моры, спытайце ў мясцовых жыхароў аб тым, якія рыбы водзяцца ў тых месцах, дзе вы збіраецеся купацца. Старайцеся глядзець пад ногі і не наступаць на марскіх насельнікаў. Вядома, усе яны хуткія і юркія, але можа здарыцца так, што за каменем, на які вы наступілі, хаваецца марскі вожык. Наўрад ці вы атрымаеце вялікае задавальненне, калі наступіце на яго.

Калі вы ўбачыце мядуз,  не палохайцеся і неклічце на дапамогу. Маленькія мядузы, як правіла, бясшкодныя, іх апёкі рэдка бываюць адчувальнымі. Тым не менш ніколі не трыце вочы пасля таго, як бралі ў рукі мядузу.

Да тых мядуз, якія маюць вельмі доўгія шчупальцы і на целе якіх ёсць фіялетавыя плямы, варта ставіцца з асцярогай і адплываць ад іх далей.

Ненырайце ў ваду, калі вы не ўмееце правільна гэта рабіць: вы рызыкуеце моцна ўдарыцца аб дно, не разлічыўшыглыбіні. Аб ваду, як бы дзіўна гэта ні гучала, таксама можна вельмі моцна ўдарыцца.

Калі месца купання абгароджана буйкамі, ніколі не заплывайце за іх і не трымайцеся за іх. Не плавайце на вялікія адлегласці ў адзіночку, а таксама ўначы. Не ўваходзьце ў ваду, калі падняліся вялікія хвалі. Трымайцеся далей ад любых караблёў і катэраў, каб не патрапіць пад іх.

Калі вы стаміліся плыць брасам або кролем, перавярніце на спіну. Плыць на спіне лягчэй за ўсё, і вы зможаце адпачыць. Можна некаторы час проста паляжаць на паверхні вады тварам уверх.

Не купайцеся доўга, асабліва ў халоднай вадзе. Рэкамендуемая тэмпература паветра павінна быць 20 - 25 ° С, а тэмпература вады  - ад 17 да 19 ° С. Сярэдняя працягласць купання 10-15 хвілін.

Падчас гульняў у вадзе будзьце ўважлівыя і акуратныя: пазбягайце захопаў і апусканняў, так як у запале гульні хто-небудзь з вас можа наглытацца вады. Не саромейцеся клікаць на дапамогу ў небяспечнай сітуацыі, але ніколі не давайце ілжывых сігналаў.

Калі вы бачыце, што каму-небудзь з патрэбна дапамога, клічце на дапамогу іншых людзей. Калі дапамагчы можаце толькі вы, знайдзіце прадмет, з дапамогай якога тапелец зможа ўтрымацца на вадзе. Гэта можа быць выратавальны круг, матрац, гумавая камера - словам, любы прадмет, за які можна схапіцца.

У самым крайнім выпадку плывіце на дапамогу тапельцу і толькі пры ўмове, што вы добра плаваеце і валодаеце прыёмамі выратавання. Чалавек- тапелец знаходзіцца ў стане панікі і зусім не кантралюе свае дзеянні.Ён абавязкова будзе чэпка хапацца за вас, караскацца наверх і можа ўтапіць вас замест таго, каб выратавацца. Падплыўшы да тапельца, дапамажыце яму трымацца на вадзе і выплывайце разам з ім на такое месца вадаёма, дзе вы абодва можаце ўстаць на дно.

Беражыце вочы - абавязкова апранайце сонцаахоўныя акуляры. Лінзы павінны быць шклянымі, бо пластмасавыя лінзы не абараняюць вочы ад уздзеяння ўльтрафіялетавых прамянёў. Колер шкла ў сонцаахоўных акулярах павінен быць максімальна цёмным. Не глядзіце прама на сонца без акуляраў, ад гэтага зрок моцна псуецца.

У летнюю спёку вельмі шкодна знаходзіцца пад прамым уздзеяннем сонечных прамянёў. Найбольш неспрыяльны час для загару - з поўдня да трох гадзін дня, калі ультрафіялетавае выпраменьванне найбольш моцнае. Не прымайце сонечныя ванны ў гэты час сутак. Каб пазбегнуць сонечных апёкаў,не забывайце карыстацца спецыяльным крэмам.

Перад тым як выйсці на вуліцу, надзеньце футболку або лёгкую кашулю з доўгімі рукавамі, бо рукі знаходзяцца пад уздзеяннем прамых сонечных прамянёў і абгараюць хутчэй за ўсё.

Калі вам не ўдалося пазбегнуць сонечнага апёку, намажце абгарэлыя месцы тлустым крэмам, вазелінам, раслінным алеем або смятанай з высокім працэнтам тлустасці.

Калі на скуры з'явіліся пухіры, ні ў якім разе не ўскрывайце іх!
Скарыстайцеся сродкамі ад апёкаў, якія можна набыць у аптэцы, і звярніцеся да ўрача.

Доўгае знаходжанне на сонцы можа прывесці да цеплавых і сонечных удараў. Сонечнага ўдару можна лёгка пазбегнуць, калі ўвесь час насіць галаўны ўбор.

Сімптомы сонечнага ўдару - слабасць, галавакружэнне, галаўны боль, млоснасць, ванітаванне. Цеплавы ўдар можа атрымаць пры перагрэве арганізма, і ён нашмат больш небяспечны, чым сонечны ўдар: да пералічаных вышэй сімптомаў сонечнага ўдару дадаюцца павышэнне тэмпературы цела, насавы крывацёк, у рэдкіх выпадках - страта свядомасці.

Прычынамі ўзнікнення цеплавога ўдару могуць стаць і працяглае знаходжанне на сонцапёку, і працяглыя фізічныя нагрузкі ў душных памяшканнях з высокай тэмпературай і вільготным паветрам. Каб пазбегнуць цеплавога ўдару, неабходна насіць вопратку з натуральных тканін, хадзіць у галаўным уборы, выбіраць для шпацыраў месцы, абароненыя ад прамога ўздзеяння сонечных прамянёў. У гарачае надвор'е чалавечы арганізм губляе вялікую колькасць мінеральных соляў, таму верагоднасць ўзнікнення цеплавога ўдару ўзмацняецца.

У гарачы час года неабходна піць шмат вадкасці, пажадана мінеральную ваду. Аказваючы першую дапамогу пры сонечных і цеплавых ударах, перанясіце пацярпелага ў прахалоднае зацішнае месца, пакладзіце яго на спіну, вызваліце ад абцяжарваючых дыханне прадметаў адзення, пакладзеце яму на галаву кампрэс са змочанага ў халоднай вадзе ручніка, пастаянна давайце яму піць мінеральную ваду.